LPG Gas Cylinder Subsidy एलपीजी गॅस सिलेंडर हा भारतीय कुटुंबांच्या दैनंदिन जीवनातील एक अत्यंत महत्त्वाचा घटक बनला आहे. देशभरात मोठ्या प्रमाणावर वापरल्या जाणाऱ्या या घरगुती आणि व्यावसायिक एलपीजी गॅस सिलेंडरच्या नियमांमध्ये केंद्र सरकारने काही महत्त्वपूर्ण बदल केले आहेत. या बदलांमुळे सर्वसामान्य नागरिकांच्या जीवनावर लक्षणीय परिणाम होणार आहे.
उज्वला योजना आणि केवायसी महत्त्व: केंद्र सरकारच्या महत्त्वाकांक्षी उज्वला योजनेअंतर्गत लाभार्थी महिलांना प्रति सिलेंडर ३०० रुपयांचे अनुदान दिले जाते. या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी लाभार्थ्यांनी केवायसी प्रक्रिया पूर्ण करणे आवश्यक आहे. सरकारने १ जानेवारी २०२४ पर्यंत केवायसी पूर्ण करण्याची मुदत दिली होती. मात्र, अनेक लाभार्थ्यांनी डिसेंबर महिन्याच्या शेवटपर्यंत ही प्रक्रिया पूर्ण केली नाही. त्यामुळे अशा लाभार्थ्यांना पुढील काळात सबसिडीचा लाभ मिळणार नाही.
सर्वसामान्यांसाठी मोठी सवलत: केंद्र सरकारने २७ डिसेंबर २०२३ पासून एक महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतला आहे. यानुसार सर्वसामान्य एलपीजी गॅस सिलेंडर ग्राहकांना प्रति सिलेंडर ३०० रुपयांची विशेष सवलत मिळणार आहे. महाराष्ट्रातील विविध शहरांमध्ये ८०० ते ८४० रुपयांमध्ये मिळणारा सिलेंडर या सवलतीमुळे केवळ ५०० रुपयांमध्ये उपलब्ध होईल. या निर्णयामुळे सर्वसामान्य कुटुंबांना आर्थिक दिलासा मिळणार आहे.
किमतींमधील घसरण: गेल्या काही काळात एलपीजी गॅस सिलेंडरच्या किमतींमध्ये लक्षणीय घसरण झाली आहे. व्यावसायिक वापरासाठीचा गॅस सिलेंडर जो काही दिवसांपूर्वी १२०० रुपयांना मिळत होता, तो आता ८१३ रुपयांपर्यंत खाली आला आहे. देशाच्या बहुतांश राज्यांमध्ये गॅस सिलेंडरच्या किमतींमध्ये घट झाली असून, यामुळे सर्वसामान्य नागरिकांना दिलासा मिळाला आहे.
विविध शहरांमधील किमती : देशभरातील विविध शहरांमध्ये एलपीजी गॅस सिलेंडरच्या किमतींमध्ये फरक आहे. दिल्लीमध्ये ८१० रुपये, मुंबईत ८०९ रुपये, बेंगळुरूमध्ये ८१२ रुपये, कोलकाता मध्ये ८२३ रुपये तर सुरत शहरात ८७० रुपयांना सिलेंडर मिळतो. काही शहरांमध्ये किमती अधिक आहेत, जसे चेन्नई, नोएडा आणि भुवनेश्वर येथे ९२५ रुपये, हैदराबादमध्ये ९२३ रुपये तर लखनौमध्ये ८३१ रुपये आहे.
भविष्यातील आशादायी चित्र: सरकार केवळ गॅस सिलेंडरच्या किमतीतच नव्हे तर पेट्रोल आणि डिझेलच्या किमतींमध्येही घट करण्याच्या विचारात आहे. मागील काही महिन्यांपासून पेट्रोल-डिझेलच्या किमती स्थिर असल्या तरी, लवकरच त्यात घट होण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे. एलपीजी सिलेंडरच्या किमतीत आणखी १० रुपयांची घट होऊ शकते, असेही सांगितले जात आहे.
सबसिडी पुनर्जीवित करण्याची प्रक्रिया: ज्या घरगुती एलपीजी गॅस सिलेंडर ग्राहकांची सबसिडी बंद झाली आहे, त्यांना ती पुन्हा सुरू करण्यासाठी काही कार्यालयीन प्रक्रिया पूर्ण करावी लागेल. यासाठी प्रशासनिक स्तरावर आणि एलपीजी सिलेंडर डीलरकडून मार्गदर्शन उपलब्ध होणार आहे.
एलपीजी गॅस सिलेंडर क्षेत्रातील हे बदल सर्वसामान्य नागरिकांसाठी फायदेशीर ठरणार आहेत. विशेषतः सरकारने जाहीर केलेली ३०० रुपयांची सवलत आणि किमतींमधील घसरण यामुळे कुटुंबांच्या मासिक खर्चात बचत होणार आहे. मात्र, उज्वला योजनेच्या लाभार्थ्यांनी केवायसी प्रक्रिया वेळेत पूर्ण करणे महत्त्वाचे आहे. एकूणच, सरकारचे हे धोरण सर्वसामान्य नागरिकांच्या हिताचे असून, त्यामुळे अर्थव्यवस्थेला चालना मिळण्यास मदत होईल.
या सर्व बदलांमुळे भारतीय कुटुंबांना आर्थिक दृष्ट्या दिलासा मिळणार असून, त्यांच्या दैनंदिन जीवनात सकारात्मक बदल होणार आहे. सरकारच्या या निर्णयामुळे विशेषतः मध्यमवर्गीय कुटुंबांना मोठा फायदा होणार आहे. त्याचबरोबर इंधन क्षेत्रातील या सुधारणांमुळे देशाच्या अर्थव्यवस्थेलाही चालना मिळेल, असा विश्वास व्यक्त केला जात आहे.
