Women Investmet Scheme; भारतीय अर्थव्यवस्थेत महिलांचा सहभाग वाढवणे आणि त्यांना आर्थिकदृष्ट्या सक्षम बनवणे हे सरकारचे प्रमुख उद्दिष्ट आहे. या दिशेने टाकलेले एक महत्त्वपूर्ण पाऊल म्हणजे ‘महिला सन्मान बचत योजना’. गेल्या वर्षीच्या अर्थसंकल्पात सादर करण्यात आलेली ही योजना महिला आणि मुलींच्या आर्थिक भविष्यासाठी एक महत्त्वपूर्ण संधी आहे.
योजनेची ठळक वैशिष्ट्ये
महिला सन्मान बचत योजना ही विशेषतः महिला आणि मुलींसाठी डिझाइन केलेली एक विशेष बचत योजना आहे. या योजनेचे सर्वात आकर्षक वैशिष्ट्य म्हणजे यामध्ये मिळणारा उच्च व्याजदर. सध्याच्या बाजारपेठेत जेथे सामान्य बँक एफडी कमी व्याजदर देत आहेत, तेथे ही योजना वार्षिक 7.5 टक्के व्याजदर देऊ करते, जे त्रैमासिक पद्धतीने खात्यात जमा केले जाते.
बँक एफडीपेक्षा जास्त फायदेशीर
सध्याच्या बाजारपेठेतील परिस्थिती पाहता, ही योजना इतर बचत पर्यायांपेक्षा अधिक फायदेशीर ठरत आहे. उदाहरणार्थ:
- स्टेट बँक ऑफ इंडिया (एसबीआय) दोन वर्षांच्या एफडीवर:
- सामान्य ग्राहकांसाठी: 6.80%
- ज्येष्ठ नागरिकांसाठी: 7.30%
- एचडीएफसी बँक दोन वर्षांच्या एफडीवर:
- सामान्य ग्राहकांसाठी: 7.00%
- ज्येष्ठ नागरिकांसाठी: 7.50%
या तुलनेत, महिला सन्मान बचत योजनेचा 7.5 टक्के व्याजदर अधिक आकर्षक आहे.
योजनेची पात्रता आणि गुंतवणूक मर्यादा
या योजनेत गुंतवणूक करण्यासाठी काही महत्त्वपूर्ण निकष आणि मर्यादा आहेत:
- पात्रता:
- प्रौढ महिला स्वतःच्या नावाने खाते उघडू शकतात
- अल्पवयीन मुलींसाठी त्यांचे पालक खाते उघडू शकतात
- गुंतवणूक मर्यादा:
- किमान गुंतवणूक: 1,000 रुपये
- कमाल गुंतवणूक: 2,00,000 रुपये
खाते उघडण्याची प्रक्रिया
योजनेत सहभागी होण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रे आणि प्रक्रिया:
- आवश्यक कागदपत्रे:
- खाते उघडण्याचा अर्ज फॉर्म
- केवायसी कागदपत्रे (आधार कार्ड आणि पॅन कार्ड)
- नवीन खातेदारांसाठी केवायसी फॉर्म
- पे-इन स्लिप
- प्रक्रिया:
- जवळच्या पोस्ट ऑफिस किंवा बँक शाखेत जाऊन खाते उघडता येते
- आवश्यक कागदपत्रांसह डिपॉझिट रक्कम किंवा चेक जमा करावा लागतो
योजनेचे महत्त्व आणि फायदे
- आर्थिक सुरक्षा:
- महिलांना स्वतंत्र बचतीची संधी
- उच्च व्याजदरामुळे चांगला परतावा
- नियमित आणि सुरक्षित उत्पन्नाचा स्रोत
- सामाजिक प्रभाव:
- महिलांचे आर्थिक सक्षमीकरण
- मुलींच्या भविष्यासाठी बचतीची सवय
- आर्थिक स्वातंत्र्य आणि आत्मविश्वास
महत्त्वपूर्ण तारीख
या योजनेत गुंतवणूक करण्याची शेवटची संधी 31 मार्च 2025 पर्यंत आहे. इच्छुक महिलांनी या कालावधीत योजनेचा लाभ घ्यावा.
महिला सन्मान बचत योजना ही केवळ एक बचत योजना नाही तर महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणाचे एक प्रभावी माध्यम आहे. उच्च व्याजदर, सुरक्षित गुंतवणूक आणि नियमित उत्पन्नाच्या माध्यमातून ही योजना महिलांना आर्थिक स्वातंत्र्याकडे नेण्यास मदत करते. विशेषतः मध्यमवर्गीय महिलांसाठी ही योजना एक उत्तम बचत पर्याय ठरू शकते.
सरकारच्या या पुढाकाराने महिलांना आर्थिक नियोजन करण्यास प्रोत्साहन मिळत आहे. या योजनेचा लाभ घेऊन अधिकाधिक महिला आर्थिकदृष्ट्या सक्षम होतील आणि त्यांच्या कुटुंबाच्या आर्थिक सुरक्षेत महत्त्वपूर्ण योगदान देऊ शकतील. त्यामुळे ही योजना महिलां
