Shetkari Yojana; शेती हा भारतीय अर्थव्यवस्थेचा एक महत्त्वाचा स्तंभ असून, शेतकरी हे या देशाचे अन्नदाते आहेत. परंतु शेतीचे काम हे अत्यंत धोकादायक असते. रोजच्या कामात अनेक जीवघेणे धोके असतात जे शेतकऱ्यांच्या जीवाला धोका निर्माण करतात.
शेतीतील अपघातांचे स्वरूप
शेतीमध्ये विविध प्रकारचे अपघात होण्याची शक्यता असते. यामध्ये प्रामुख्याने खालील घटना समाविष्ट आहेत:
- वीज पडणे
- पूरस्थिती
- सर्पदंश
- विजेचा शॉक बसणे
- यंत्रांच्या दुर्घटना
या अपघातामुळे शेतकऱ्यांना जीवित हानी होऊ शकते किंवा कायमचे अपंगत्व येऊ शकते.
कुटुंबावरील परिणाम
एखाद्या शेतकऱ्याचा अपघात म्हणजे केवळ एका व्यक्तीचे नुकसान नसते, तर संपूर्ण कुटुंबावर याचा विपरीत परिणाम होतो. जर कुटुंबातील कमावता सदस्य गेला तर:
- कुटुंबाचे उत्पन्न बंद होते
- मोठ्या प्रमाणात आर्थिक संकट येते
- कुटुंबावर अतिशय मोठा आर्थिक ताण पडतो
गोपीनाथ मुंडे अपघात सुरक्षा सानुग्रह अनुदान योजना
या पार्श्वभूमीवर, शासनाने शेतकऱ्यांसाठी एक महत्त्वाची योजना राबविली आहे. या योजनेचा उद्देश अपघातग्रस्त शेतकऱ्यांच्या कुटुंबाला आर्थिक मदत करणे हा आहे.
विमा दावा सादर करण्याची प्रक्रिया
विमा दावा सादर करण्यासाठी खालील पायऱ्या आहेत:
- प्रस्ताव सादर करणे: अपघातग्रस्त शेतकरी किंवा त्याचे वारसदार आवश्यक कागदपत्रांसह तालुका कृषी अधिकाऱ्यांकडे तीस दिवसांच्या आत प्रस्ताव सादर करतील.
- प्रस्तावाची तपासणी: तालुका कृषी अधिकारी प्राप्त प्रस्तावांची तपासणी करतील आणि पात्र प्रस्ताव तहसीलदारांकडे पाठवतील.
- निर्णय घेणे: तहसीलदार 30 दिवसांच्या आत संबंधित शेतकऱ्याला मदत देण्याबाबत निर्णय घेतील.
- अपील प्रक्रिया: जर शेतकऱ्याला निर्णय मान्य नसेल तर तो जिल्हास्तरीय अपीलीय समितीकडे अपील करू शकतो.
योजनेचे अपवाद
काही विशिष्ट परिस्थितींमध्ये या योजनेचा लाभ मिळत नाही:
- विमा कालावधीपूर्वी मृत्यू
- शेतकऱ्याची आत्महत्या
- जाणीवपूर्वक स्वतःला जखमी करणे
- मानसिक असंतुलन
- बाळंतपणातील मृत्यू
- सरकारी नोकरीत असलेले शेतकरी
गोपीनाथ मुंडे अपघात सुरक्षा सानुग्रह अनुदान योजना ही शेतकऱ्यांसाठी एक महत्त्वपूर्ण सुरक्षा जाल आहे. ही योजना त्यांच्या कुटुंबाला अपघातांमध्ये आर्थिक सुरक्षा प्रदान करते.
