UPSC Exam; भारतीय प्रशासकीय सेवेमध्ये (आयएएस) करिअर करण्याची स्वप्न पाहणाऱ्या लाखो तरुणांसाठी महत्त्वाची बातमी आहे. केंद्रीय लोकसेवा आयोगाने (यूपीएससी) 2025 च्या नागरी सेवा परीक्षेची अधिसूचना जारी केली आहे. या वर्षी एकूण 979 पदांसाठी भरती होणार आहे, जी गेल्या तीन वर्षांच्या तुलनेत कमी आहे. मात्र, या कमी संख्येमुळे निराश न होता, ही संधी आपल्या करिअरला नवी दिशा देण्यासाठी वापरता येईल.
परीक्षेची रूपरेषा आणि महत्त्वाचे मुद्दे: यूपीएससी सिव्हिल सेवा परीक्षा 2025 ची पूर्व परीक्षा 25 मे रोजी होणार आहे. या परीक्षेसाठी अर्ज करण्याची प्रक्रिया 22 जानेवारी पासून सुरू झाली असून, 11 फेब्रुवारी पर्यंत चालणार आहे. विशेष म्हणजे, उमेदवारांना 12 ते 18 फेब्रुवारी या कालावधीत आपल्या अर्जात आवश्यक दुरुस्ती करण्याची संधी देण्यात आली आहे. अर्ज करताना उमेदवारांनी upsc.gov.in या अधिकृत संकेतस्थळावर जाऊन ओटीआर टॅबद्वारे नोंदणी करावी.
पात्रता: उमेदवारांसाठी वयोमर्यादा 21 ते 32 वर्षे निश्चित करण्यात आली आहे. 1 ऑगस्ट 2025 रोजी उमेदवाराचे वय या मर्यादेत असणे आवश्यक आहे. म्हणजेच, उमेदवाराचा जन्म 2 ऑगस्ट 1993 आणि 1 ऑगस्ट 2004 या कालावधीत झालेला असावा. शैक्षणिक पात्रतेच्या बाबतीत, मान्यताप्राप्त विद्यापीठाची पदवी आवश्यक आहे. यासोबतच अर्ज शुल्क 100 रुपये निश्चित करण्यात आले आहे. मात्र, महिला उमेदवार, अनुसूचित जाती/जमाती आणि दिव्यांग प्रवर्गातील उमेदवारांना या शुल्कातून सूट देण्यात आली आहे.
समावेशक दृष्टिकोन: यंदाच्या भरतीमध्ये समाजातील सर्व घटकांचा विचार करण्यात आला आहे. एकूण 979 पदांपैकी 38 पदे दिव्यांग प्रवर्गासाठी राखीव ठेवण्यात आली आहेत. हा निर्णय समाजातील सर्व घटकांना समान संधी देण्याच्या दृष्टीने महत्त्वाचा आहे.
परीक्षा पद्धती आणि मूल्यमापन: पूर्व परीक्षेत दोन वस्तुनिष्ठ प्रश्नपत्रिका असतात, प्रत्येकी 400 गुणांच्या. या परीक्षेचे स्वरूप स्क्रीनिंग टेस्टसारखे असते. यातील गुण अंतिम निवडीसाठी विचारात घेतले जात नाहीत, मात्र मुख्य परीक्षेसाठी पात्र होण्यासाठी महत्त्वाचे ठरतात. सामान्य अध्ययन पेपर-2 मध्ये किमान 33 टक्के गुण मिळवणे बंधनकारक आहे. उपलब्ध जागांच्या बारा ते तेरा पट उमेदवारांना मुख्य परीक्षेसाठी निवडले जाते.
गेल्या वर्षांशी तुलना: 2024 मध्ये 1,105 पदे, 2023 मध्ये 1,105 पदे आणि 2022 मध्ये 1,011 पदांची भरती करण्यात आली होती. यंदा मात्र 979 पदांची भरती होणार आहे. पदसंख्या कमी असली तरी, ही संधी महत्त्वाची आहे.
महत्त्वाच्या सूचना: उमेदवारांनी अर्ज करताना काही महत्त्वाच्या बाबींची नोंद घ्यावी. विशेषतः फोटोग्राफ्सच्या बाबतीत, 12 जानेवारी 2025 नंतर काढलेले छायाचित्र वापरणे आवश्यक आहे. अर्ज भरताना सर्व आवश्यक कागदपत्रे योग्य प्रकारे स्कॅन करून अपलोड करावीत.
तयारीची रणनीती: परीक्षेची तयारी करताना व्यवस्थित नियोजन करणे महत्त्वाचे आहे. पूर्व परीक्षेत यश मिळवण्यासाठी सामान्य अध्ययन, चालू घडामोडी, भारताचा इतिहास, भूगोल, अर्थशास्त्र, राज्यशास्त्र या विषयांचा सखोल अभ्यास करणे आवश्यक आहे. नियमित सराव परीक्षा घेणे, मागील वर्षांचे प्रश्नपत्रिका सोडवणे आणि वेळेचे योग्य व्यवस्थापन करणे महत्त्वाचे आहे.
यूपीएससी सिव्हिल सेवा परीक्षा 2025 ही देशसेवेची उत्तम संधी आहे. या परीक्षेची तयारी करताना धैर्य, चिकाटी आणि सातत्य या गुणांची आवश्यकता आहे. पदसंख्या कमी असली तरी, योग्य तयारी आणि दृढ निश्चयाने यश मिळवणे शक्य आहे. उमेदवारांनी आत्मविश्वासाने तयारीला लागावे आणि या संधीचा पूर्ण फायदा घ्यावा. भारतीय प्रशासकीय सेवेत प्रवेश करून देशाच्या विकासात योगदान देण्याची ही एक सुवर्णसंधी आहे.
