Budget 2025; केंद्रीय अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी सादर केलेल्या अर्थसंकल्प २०२५-२६ मध्ये सर्वसामान्य नागरिकांसाठी अनेक महत्त्वपूर्ण बदल करण्यात आले आहेत. विशेषतः इलेक्ट्रॉनिक्स, औषधे आणि इलेक्ट्रिक वाहने या क्षेत्रांमध्ये मोठे बदल करण्यात आले असून, याचा थेट फायदा ग्राहकांना होणार आहे. या अर्थसंकल्पाचा सखोल विश्लेषण करून पाहू या कोणत्या वस्तू स्वस्त होणार आहेत आणि कोणत्या वस्तूंचे दर वाढणार आहेत.
औषध क्षेत्रातील महत्त्वाचे बदल
यंदाच्या अर्थसंकल्पात सर्वात महत्त्वाचा बदल म्हणजे औषधांच्या किमतींमध्ये होणारी घट. सरकारने ५६ प्रकारच्या महत्त्वाच्या औषधांवरील कस्टम ड्युटी संपूर्णपणे हटवली आहे. यामध्ये विशेषतः कर्करोग आणि इतर गंभीर आजारांवरील औषधांचा समावेश आहे. या निर्णयामुळे गंभीर आजारांनी त्रस्त असलेल्या रुग्णांना मोठा दिलासा मिळणार आहे. जीवनरक्षक औषधांच्या किमती कमी होणार असल्याने सर्वसामान्य कुटुंबांवरील आर्थिक भार कमी होईल.
इलेक्ट्रॉनिक्स क्षेत्रातील बदल
इलेक्ट्रॉनिक्स क्षेत्रात सरकारने मोठे बदल केले आहेत. मोबाईल फोन आणि त्यांच्या बॅटरीशी संबंधित २८ वस्तूंच्या कस्टम ड्युटीमध्ये कपात करण्यात आली आहे. याशिवाय LED टीव्हीसाठी वापरल्या जाणाऱ्या ओपन सेल डिस्प्लेवरील कर कमी करण्यात आला आहे. या निर्णयामुळे मोबाईल फोन आणि LED टीव्हीच्या किमतींमध्ये लक्षणीय घट होण्याची शक्यता आहे. मात्र, फ्लॅट पॅनल डिस्प्ले आणि काही विशिष्ट टीव्ही डिस्प्ले पॅनलवरील कर वाढवण्यात आला असल्याने या घटकांच्या किमती वाढू शकतात.
इलेक्ट्रिक वाहन क्षेत्रातील क्रांतिकारी बदल
पर्यावरणपूरक वाहतूक व्यवस्थेला प्रोत्साहन देण्यासाठी सरकारने इलेक्ट्रिक वाहनांशी संबंधित महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतले आहेत. EV बॅटरीशी संबंधित ३५ वस्तूंवरील कस्टम ड्युटी हटवण्यात आली आहे. या निर्णयामुळे इलेक्ट्रिक वाहनांच्या किमती कमी होतील आणि त्यांचा वापर वाढण्यास मदत होईल. हा निर्णय भारतातील इलेक्ट्रिक वाहन क्षेत्राच्या विकासासाठी महत्त्वपूर्ण ठरणार आहे.
वस्त्रोद्योगावरील परिणाम
अर्थसंकल्पात काही प्रकारच्या फॅब्रिक्स, विशेषतः निटेड फॅब्रिक्सवरील कर वाढवण्यात आला आहे. यामुळे या प्रकारच्या कापडाच्या किमती वाढण्याची शक्यता आहे. हा निर्णय भारतीय वस्त्रोद्योगाला स्वदेशी उत्पादनाकडे वळवण्यासाठी घेण्यात आला असला तरी, अल्पकालीन परिणाम म्हणून काही वस्त्रांच्या किमती वाढू शकतात.
सोने-चांदीच्या दरांवर परिणाम नाही
बहुतांश लोकांच्या दृष्टीने महत्त्वाची बाब म्हणजे सोने आणि चांदीवरील आयात शुल्कात कोणताही बदल करण्यात आलेला नाही. यामुळे या किंमती धातूंच्या दरांवर अर्थसंकल्पाचा थेट परिणाम होणार नाही. सध्याच्या दरांमध्ये स्थिरता राहण्याची शक्यता आहे.
ग्राहकांसाठी काय आहे महत्त्वाचे?
सर्वसामान्य ग्राहकांच्या दृष्टीने हा अर्थसंकल्प अनेक महत्त्वाच्या बदलांची नोंद करतो. गंभीर आजारांवरील औषधांच्या किमती कमी होणार असल्याने आरोग्य खर्चात घट होईल. इलेक्ट्रॉनिक उपकरणे आणि मोबाईल फोन स्वस्त होणार असल्याने डिजिटल साधनांची उपलब्धता वाढेल. इलेक्ट्रिक वाहनांच्या किमती कमी होणार असल्याने पर्यावरणपूरक वाहतुकीला चालना मिळेल.
भविष्यातील परिणाम
या अर्थसंकल्पातील बदलांचा दीर्घकालीन परिणाम भारतीय अर्थव्यवस्थेवर सकारात्मक होण्याची शक्यता आहे. औषध क्षेत्र, इलेक्ट्रॉनिक्स उद्योग आणि इलेक्ट्रिक वाहन क्षेत्रातील सवलती या क्षेत्रांच्या विकासाला चालना देतील. वस्त्रोद्योगातील बदल स्वदेशी उत्पादनाला प्रोत्साहन देतील. एकूणच, हा अर्थसंकल्प भारताच्या आर्थिक विकासाला नवी दिशा देणारा ठरू शकतो.
अर्थसंकल्प २०२५-२६ मध्ये केलेले बदल सर्वसमावेशक विकासाच्या दिशेने टाकलेले महत्त्वाचे पाऊल म्हणता येईल. विशेषतः आरोग्य, तंत्रज्ञान आणि पर्यावरणपूरक विकास या क्षेत्रांना दिलेले प्राधान्य स्वागतार्ह आहे. या बदलांचा फायदा सर्वसामान्य नागरिकांपासून ते उद्योगांपर्यंत सर्वांना होणार आहे. मात्र, काही वस्तूंच्या किमती वाढणार असल्या तरी, एकूणच अर्थसंकल्प सकारात्मक दिशेने जाणारा आहे. या अर्थसंकल्पामुळे भारतीय अर्थव्यवस्थेला नवी गती मिळेल आणि विकासाचा मार्ग अधिक सुकर होईल, अशी अपेक्षा करता येईल
