central government one thousand rupees; भारत सरकारने क्षयरोग (टीबी) रुग्णांसाठी एक महत्त्वपूर्ण आणि स्वागतार्ह निर्णय घेतला आहे. देशातील टीबी रुग्णांच्या आरोग्य आणि पोषण स्थितीत सुधारणा करण्याच्या उद्देशाने, सरकारने निक्षय पोषण योजनेअंतर्गत दिल्या जाणाऱ्या मासिक पोषण भत्त्यात दुप्पट वाढ केली आहे. या निर्णयामुळे टीबी रुग्णांना आता दरमहा एक हजार रुपये मिळणार आहेत, जी रक्कम यापूर्वी केवळ पाचशे रुपये होती.
टीबीसारख्या गंभीर आजारावर मात करण्यासाठी योग्य पोषण अत्यंत महत्त्वाचे आहे. रुग्णांच्या उपचारादरम्यान त्यांना पुरेसे पोषण मिळावे आणि त्यांचा मृत्यूदर कमी व्हावा, या महत्त्वपूर्ण उद्देशाने ही योजना अधिक बळकट करण्यात आली आहे. १ नोव्हेंबर २०२४ पासून लागू झालेल्या या वाढीव भत्त्यामुळे लाखो टीबी रुग्णांना मोठा दिलासा मिळणार आहे.
या नवीन योजनेअंतर्गत, रुग्णांना सहा महिन्यांच्या कालावधीसाठी एकूण सहा हजार रुपये मिळणार आहेत. ही रक्कम प्रत्येकी तीन हजार रुपयांच्या दोन समान हप्त्यांमध्ये वितरित केली जाणार आहे. यापूर्वी रुग्णांना सहा महिन्यांसाठी केवळ तीन हजार रुपये मिळत होते, म्हणजेच दरमहा पाचशे रुपये मिळत होते. या वाढीव रकमेमुळे रुग्णांना त्यांच्या पोषण गरजा भागवण्यास मदत होणार आहे.
महत्त्वाचे म्हणजे, ही योजना केवळ नवीन रुग्णांपुरती मर्यादित नाही. १ नोव्हेंबरनंतर ओळखल्या गेलेल्या सर्व जुन्या टीबी रुग्णांनाही या वाढीव भत्त्याचा लाभ मिळणार आहे. या निर्णयामुळे अधिकाधिक रुग्णांना या योजनेचा लाभ घेता येणार आहे, जे त्यांच्या उपचार प्रक्रियेत महत्त्वपूर्ण योगदान देईल.
जिल्हा पातळीवर पाहिले असता, टीबी रुग्णांवर डॉट्स प्रणालीअंतर्गत उपचार केले जातात. उदाहरणार्थ, एका जिल्ह्यात सध्या २५,०३० रुग्ण उपचार घेत आहेत. या सर्व रुग्णांना आता वाढीव पोषण भत्त्याचा लाभ मिळणार आहे. डॉट्स प्रणाली हा टीबी नियंत्रणाचा एक प्रभावी मार्ग आहे, ज्यामध्ये रुग्णांना नियमित औषधोपचारासोबतच आता पुरेसे पोषण देखील मिळणार आहे.
केंद्र सरकारच्या टीबीमुक्त भारत मोहिमेचा हा एक महत्त्वाचा टप्पा आहे. या मोहिमेचे उद्दिष्ट देशातून टीबीचे समूळ उच्चाटन करणे हे आहे. वाढीव पोषण भत्ता ही या दिशेतील एक महत्त्वाची पायरी आहे. योग्य पोषणामुळे रुग्णांची रोगप्रतिकारक शक्ती वाढते आणि त्यांना आजारावर मात करण्यास मदत होते.
सार्वजनिक आरोग्य व्यवस्थेतील तज्ज्ञांच्या मते, टीबी रुग्णांसाठी पोषण अत्यंत महत्त्वाचे आहे. कारण या आजारामुळे शरीराची पोषक तत्त्वांची गरज वाढते आणि रुग्णांना अतिरिक्त कॅलरीज आणि प्रथिनांची आवश्यकता असते. वाढीव पोषण भत्त्यामुळे रुग्णांना पौष्टिक आहार घेणे शक्य होईल, जे त्यांच्या उपचारात महत्त्वाची भूमिका बजावेल.
या योजनेची अंमलबजावणी करताना विशेष काळजी घेतली जात आहे. रुग्णांच्या बँक खात्यात थेट रक्कम जमा केली जाते, ज्यामुळे पारदर्शकता राखली जाते आणि रक्कम वेळेवर मिळण्याची खात्री होते. यासोबतच, रुग्णांच्या उपचाराची प्रगती नियमितपणे तपासली जाते आणि त्यांना आवश्यक ते मार्गदर्शन दिले जाते.
टीबीमुक्त भारताच्या संकल्पनेला साकार करण्यासाठी अशा योजना अत्यंत महत्त्वाच्या आहेत. रुग्णांना केवळ औषधोपचार नाही तर सर्वांगीण सहाय्य मिळणे गरजेचे आहे. वाढीव पोषण भत्त्यामुळे रुग्णांना आर्थिक दृष्ट्या दिलासा मिळेल आणि ते आपल्या उपचारावर अधिक लक्ष केंद्रित करू शकतील.
निष्कर्षात्मक, भारत सरकारचा हा निर्णय टीबी रुग्णांसाठी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. वाढीव पोषण भत्त्यामुळे रुग्णांना चांगले पोषण मिळेल, त्यांचा मृत्यूदर कमी होईल आणि एकूणच टीबी नियंत्रण कार्यक्रम अधिक प्रभावी होईल. ही योजना टीबीमुक्त भारताच्या स्वप्नाला साकार करण्यास मदत करेल आणि लाखो रुग्णांच्या जीवनात सकारात्मक बदल घडवून आणेल.
