Bima Sakhi Yojana; भारतीय जीवन विमा महामंडळाने (LIC) महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी एक महत्त्वाकांक्षी योजना सुरू केली आहे. ‘विमा सखी योजना’ या नावाने ओळखली जाणारी ही योजना देशभरातील महिलांना स्वावलंबी बनवण्याच्या दिशेने एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. या योजनेचा शुभारंभ पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते 9 डिसेंबर 2024 रोजी पानिपत येथून करण्यात आला, आणि अवघ्या एका महिन्यात या योजनेला अभूतपूर्व प्रतिसाद मिळाला आहे.
योजनेची वैशिष्ट्ये आणि महत्त्व
विमा सखी योजना ही केवळ एक प्रशिक्षण कार्यक्रम नाही, तर महिलांना आर्थिक स्वातंत्र्य मिळवून देण्याचे एक प्रभावी माध्यम आहे. या योजनेचे सर्वात महत्त्वाचे वैशिष्ट्य म्हणजे महिलांना एलआयसी एजंट बनण्यासाठी तीन वर्षांचे सखोल प्रशिक्षण दिले जाते. प्रशिक्षणादरम्यान त्यांना दरमहा स्टायपेंड देण्यात येतो, जो त्यांच्या आर्थिक स्थैर्यासाठी महत्त्वपूर्ण ठरतो.
योजनेचा प्रतिसाद आणि यश
योजनेच्या सुरुवातीपासून एका महिन्याच्या कालावधीत 52,511 महिलांनी या योजनेसाठी नोंदणी केली आहे, जे या योजनेच्या यशस्वितेचे द्योतक आहे. यापैकी 27,695 विमा सखींना आधीच पॉलिसी विक्रीसाठी नियुक्तीपत्र देण्यात आले आहे, तर 14,583 विमा सखींनी पॉलिसी विक्री करणे सुरू केले आहे. हे आकडे दर्शवतात की महिलांमध्ये या क्षेत्रात काम करण्याची प्रचंड इच्छाशक्ती आहे.
आर्थिक लाभ आणि स्टायपेंड रचना
योजनेअंतर्गत महिलांना तीन वर्षांसाठी क्रमवार स्टायपेंड दिला जातो:
- पहिल्या वर्षी: दरमहा 7,000 रुपये
- दुसऱ्या वर्षी: दरमहा 6,000 रुपये
- तिसऱ्या वर्षी: दरमहा 5,000 रुपये
या स्टायपेंडव्यतिरिक्त, चांगले कार्य करणाऱ्या विमा सखींना अतिरिक्त कमिशनची संधी देखील उपलब्ध आहे. हे त्यांच्या कामगिरीवर आधारित असते आणि त्यांच्या उत्पन्नात वाढ करू शकते.
पात्रता
विमा सखी योजनेसाठी पात्रता निकष सोपे आणि सर्वसमावेशक ठेवण्यात आले आहेत:
- वयोमर्यादा: 18 ते 70 वर्षे
- शैक्षणिक पात्रता: किमान दहावी पास
- लिंग: केवळ महिलांसाठी
योजनेचे सामाजिक महत्त्व
विमा सखी योजना केवळ रोजगाराची संधी नाही, तर समाजातील महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणाचे एक प्रभावी साधन आहे. ही योजना खालील पातळ्यांवर महत्त्वपूर्ण योगदान देते:
- महिलांचे आर्थिक स्वातंत्र्य वाढवणे
- त्यांना व्यावसायिक कौशल्ये प्रदान करणे
- विमा क्षेत्रात महिलांचा सहभाग वाढवणे
- ग्राहक सेवा क्षेत्रात महिलांना संधी देणे
- समाजात महिलांचा आत्मविश्वास वाढवणे
योजनेचे भविष्य आणि संभाव्यता
विमा सखी योजनेला मिळालेला प्रतिसाद पाहता, ही योजना भविष्यात अधिक विस्तारित होण्याची शक्यता आहे. एलआयसीने या योजनेद्वारे महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल उचलले आहे. या योजनेमुळे न केवळ महिलांना रोजगाराची संधी मिळेल, तर देशाच्या विमा क्षेत्राला देखील एक नवीन दिशा मिळेल.
विमा सखी योजना ही महिलांच्या आर्थिक स्वातंत्र्याची एक महत्त्वपूर्ण पायरी आहे. या योजनेमुळे महिलांना स्वतःचे करिअर घडवण्याची संधी मिळत आहे, ज्यामुळे त्या आर्थिकदृष्ट्या स्वावलंबी होऊ शकतात. एका महिन्यात मिळालेला प्रचंड प्रतिसाद हे दर्शवतो की भारतीय महिला आर्थिक स्वातंत्र्यासाठी सज्ज आहेत आणि नवीन संधींचा लाभ घेण्यास उत्सुक आहेत. योजनेच्या यशस्वी अंमलबजावणीमुळे भविष्यात अधिकाधिक महिला आर्थिकदृष्ट्या सक्षम होतील आणि देशाच्या आर्थिक विकासात महत्त्वपूर्ण योगदान देतील.
