change weather warning २०२५ च्या नववर्षाच्या स्वागतासाठी महाराष्ट्र सज्ज होत असताना, हवामान तज्ज्ञांनी पुढील काळातील हवामानाबद्दल महत्त्वपूर्ण अंदाज वर्तवला आहे. प्रख्यात हवामान अभ्यासक imd कृष्ण होसाळीकर ,पंजाबराव डख आणि माणिकराव खुळे यांनी जानेवारी महिन्यातील संभाव्य हवामान स्थितीबद्दल सविस्तर माहिती दिली आहे. त्यांच्या निरीक्षणानुसार, नवीन वर्षाचे स्वागत कडाक्याच्या थंडीने होणार असून, राज्यभर थंडीची लाट जाणवणार आहे.
कृष्ण होसाळीकर ,पंजाबराव डख यांच्या अंदाजानुसार, १ जानेवारी ते १५ जानेवारी २०२५ या कालावधीत महाराष्ट्रात विशेष करून कोरडे हवामान राहील. या काळात पावसाची शक्यता नाही, मात्र थंडीचा जोर वाढणार आहे. त्यामुळे नागरिकांनी योग्य ती खबरदारी घेणे आवश्यक आहे. विशेषतः वृद्ध व्यक्ती, लहान मुले आणि आजारी व्यक्तींनी थंडीपासून स्वतःचे संरक्षण करण्यासाठी विशेष काळजी घ्यावी, असे आवाहन करण्यात आले आहे.
दुसरीकडे, हवामान अभ्यासक माणिकराव खुळे यांनी अधिक तपशीलवार माहिती देताना सांगितले की, ३ जानेवारी ते ७ जानेवारी या पाच दिवसांच्या कालावधीत संपूर्ण महाराष्ट्रात थंडीचा प्रभाव जाणवेल. विशेष करून उत्तर महाराष्ट्र आणि उत्तर विदर्भातील विविध जिल्ह्यांमध्ये थंडीचा जोर अधिक असेल. नंदुरबार, धुळे, जळगाव, नाशिक, नगर, छत्रपती संभाजीनगर, अमरावती, अकोला, नागपूर, भंडारा आणि गोंदिया या जिल्ह्यांमध्ये थंडीचा प्रभाव विशेष जाणवेल.
शेतकऱ्यांसाठी या हवामान स्थितीचा विचार करता, रब्बी हंगामातील पिकांच्या व्यवस्थापनासाठी ही परिस्थिती अनुकूल ठरू शकते. शेतकऱ्यांनी या काळात पिकांचे सिंचन, तण नियंत्रण आणि खत व्यवस्थापन यांचे नियोजन काळजीपूर्वक करावे. थंड हवामानाचा फायदा घेऊन पीक वाढीचा वेग योग्य प्रकारे साधता येईल. विशेषतः रब्बी पिकांसाठी ही परिस्थिती अनुकूल असल्याने, शेतकऱ्यांनी याचा पुरेपूर लाभ घ्यावा.
उत्तर भारतातून येणाऱ्या थंड वाऱ्यांचा प्रभाव महाराष्ट्रातील तापमानावर स्पष्ट दिसून येत आहे. विदर्भ, मध्य महाराष्ट्र आणि मराठवाड्यात थंडीची लाट जाणवत असून, पहाटेच्या वेळी दाट धुक्याची स्थिती निर्माण होण्याची शक्यता आहे. या काळात तापमानाचा पारा कमी राहील, त्यामुळे सकाळच्या वेळी विशेषतः वाहन चालकांनी सतर्क राहणे आवश्यक आहे.
हवामान बदलाच्या पार्श्वभूमीवर विचार करता, अशा प्रकारच्या थंडीच्या लाटा ही नैसर्गिक चक्राचा एक भाग असल्या तरी, त्यांचा प्रभाव मानवी जीवनावर मोठ्या प्रमाणात होतो. त्यामुळे नागरिकांनी काही महत्त्वाच्या सूचनांचे पालन करणे आवश्यक आहे:
१. उबदार कपडे परिधान करावेत आणि विशेषतः सकाळी-संध्याकाळी बाहेर पडताना स्वेटर, जॅकेट, मफलर यांचा वापर करावा. २. वृद्ध व्यक्ती आणि लहान मुलांची विशेष काळजी घ्यावी. ३. सकाळच्या वेळी वाहन चालवताना धुक्यामुळे दृश्यता कमी असल्याने विशेष सावधगिरी बाळगावी. ४. घराची हवा कोरडी राहू नये यासाठी योग्य ती काळजी घ्यावी. ५. रात्रीच्या वेळी शेतात काम करणाऱ्या शेतकऱ्यांनी थंडीपासून स्वतःचे संरक्षण करण्यासाठी योग्य ती खबरदारी घ्यावी.
या थंडीच्या लाटेचा विचार करता, आरोग्याच्या दृष्टीने देखील विशेष काळजी घेणे आवश्यक आहे. थंड हवामानात सर्दी, खोकला, न्यूमोनिया यासारख्या श्वसनविषयक आजारांचा प्रादुर्भाव वाढू शकतो. त्यामुळे प्रतिकारशक्ती वाढवण्यासाठी पौष्टिक आहार घ्यावा आणि गरम पेये नियमित सेवन करावीत.
विशेषतः कोविड-१९ च्या पार्श्वभूमीवर, थंडीच्या काळात श्वसनविषयक आजारांकडे अधिक लक्ष देणे गरजेचे आहे. मास्कचा वापर, हात स्वच्छ धुणे या सवयी कायम ठेवाव्यात आणि कोणत्याही प्रकारची श्वसनविषयक लक्षणे आढळल्यास त्वरित वैद्यकीय सल्ला घ्यावा.
थंडीच्या या लाटेदरम्यान शेतकऱ्यांनी रब्बी पिकांची विशेष काळजी घ्यावी. पिकांना पाणी देण्याचे नियोजन सूर्योदयानंतर करावे. रात्रीच्या वेळी पिकांना पाणी दिल्यास थंडीमुळे पिकांचे नुकसान होऊ शकते. तसेच, फळबागांच्या संरक्षणासाठी विशेष उपाययोजना कराव्यात.
एकूणच, २०२५ च्या सुरुवातीला महाराष्ट्रात थंडीचा कडाका जाणवणार असून, नागरिकांनी योग्य ती खबरदारी घेणे आवश्यक आहे. हवामान तज्ज्ञांच्या सूचनांचे पालन करून आणि आवश्यक त्या काळजी घेऊन या थंडीच्या लाटेचा सामना करता येईल. विशेषतः शेतकरी बांधवांनी या काळाचा योग्य फायदा घेऊन पीक व्यवस्थापन करावे, जेणेकरून पिकांच्या उत्पादनावर सकारात्मक परिणाम होईल.
