Free Cancer Vaccine; आजच्या बदलत्या जीवनशैलीमध्ये आरोग्याचे प्रश्न दिवसेंदिवस गंभीर होत चालले आहेत. विशेषतः कर्करोगासारख्या दुर्धर आजारांचे प्रमाण वाढत असून, अलीकडच्या काळात लहान मुलांमध्येही कर्करोगाचे रुग्ण आढळत आहेत. ही अत्यंत चिंताजनक बाब आहे. या पार्श्वभूमीवर, राज्य सरकारने एक महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतला असून, राज्यातील ०-१४ वर्षे वयोगटातील सर्व मुलींना मोफत एचपीव्ही (ह्युमन पॅपिलोमा व्हायरस) लस देण्याची घोषणा केली आहे. या निर्णयामुळे कर्करोगाच्या प्रतिबंधात मोठी मदत होणार आहे.
कर्करोगाचे वाढते प्रमाण: एक गंभीर चिंता
गेल्या काही वर्षांत कर्करोगग्रस्त रुग्णांच्या संख्येत लक्षणीय वाढ झाली आहे. पारंपरिक समजुतीनुसार, कर्करोग हा प्रौढ व्यक्तींमध्ये अधिक आढळणारा आजार मानला जात होता. परंतु, आधुनिक जीवनशैली, वातावरणातील प्रदूषण, आहारातील बदल आणि इतर अनेक घटकांमुळे आता लहान मुलांमध्येही कर्करोगाचे प्रमाण वाढत असल्याचे निदर्शनास आले आहे. राज्याचे आरोग्यमंत्री प्रकाश आबिटकर यांनी या संदर्भात चिंता व्यक्त केली असून, लहान मुलांमध्ये कर्करोगाचे वाढते प्रमाण ही अत्यंत गंभीर बाब असल्याचे सांगितले आहे.
एचपीव्ही लस: कर्करोग प्रतिबंधाचे प्रभावी साधन
एचपीव्ही किंवा ह्युमन पॅपिलोमा व्हायरस हा एक सामान्य विषाणू आहे जो विविध प्रकारच्या कर्करोगांचे कारण बनू शकतो. सर्वाधिक धोकादायक म्हणजे, हा विषाणू गर्भाशय मुखाचा कर्करोग (सर्व्हिकल कॅन्सर) यासारख्या गंभीर आजारांना जन्म देऊ शकतो. तज्ज्ञांच्या मते, एचपीव्ही लस ही या विषाणूपासून होणाऱ्या संसर्गापासून संरक्षण करण्यासाठी अत्यंत प्रभावी आहे. लवकर वयात ही लस देण्यामुळे भविष्यातील कर्करोगाचा धोका लक्षणीयरित्या कमी होतो.
राज्याचे आरोग्यमंत्री प्रकाश आबिटकर यांनी पुण्यात एका कार्यक्रमात बोलताना सांगितले की, “बदलत्या जीवनशैलीमुळे कर्करोगाचे प्रमाण वाढत आहे. गेल्या काही वर्षांमध्ये कर्करोग होणारे रुग्ण वाढले आहेत. लहान मुलांनाही कर्करोग होत असल्याचे समोर आले आहे. ही चिंतेची बाब आहे. त्यामुळे राज्यातील चौदा वर्षांपर्यंतच्या मुलींना एचपीव्हीची लस मोफत देण्यात येणार आहे.”
व्यापक लसीकरण मोहीम
या महत्त्वाकांक्षी योजनेअंतर्गत, आरोग्य विभाग, वैद्यकीय शिक्षण विभाग आणि इतर संबंधित विभागांची मंजुरी घेऊन व्यापक लसीकरण मोहीम राबवली जाणार आहे. या मोहिमेची अंमलबजावणी सुरळीत व्हावी यासाठी विशेष नियोजन करण्यात आले आहे. राज्यातील सर्व जिल्ह्यांमध्ये ही मोहीम राबवली जाणार असून, विशेषतः ग्रामीण भागातील मुलींपर्यंत ही सेवा पोहोचवण्यावर भर दिला जाणार आहे.
लसीकरण मोहिमेच्या यशस्वी अंमलबजावणीसाठी आरोग्य कर्मचारी, अंगणवाडी सेविका, आशा कार्यकर्त्या यांची मदत घेतली जाणार आहे. तसेच, शाळा व महाविद्यालये यांच्या माध्यमातूनही जनजागृती केली जाणार आहे. पालकांमध्ये जागरूकता निर्माण करून त्यांच्या मुलींना एचपीव्ही लस देण्याचे महत्त्व पटवून देण्यावर विशेष भर दिला जाणार आहे.
मुख्यमंत्री लाडकी बहीण योजना: महिलांसाठी आणखी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल
राज्य सरकारने केवळ लहान मुलींसाठीच नव्हे तर सर्व महिलांसाठी विविध कल्याणकारी योजना राबवल्या आहेत. यापैकी एक महत्त्वपूर्ण योजना म्हणजे मुख्यमंत्री लाडकी बहीण योजना. ही योजना राज्यात अत्यंत यशस्वी ठरली असून, याचा परिणाम म्हणून राज्यात पुन्हा महायुतीचे सरकार सत्तेवर आले. या योजनेअंतर्गत पात्र महिलांना दरमहा १५०० रुपये दिले जात होते. आता ही रक्कम वाढवून २१०० रुपये करण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे.
ही वाढीव रक्कम महिलांना आर्थिक स्वावलंबनाच्या दिशेने एक पाऊल पुढे नेण्यास मदत करेल. विशेषतः ग्रामीण भागातील महिलांसाठी ही योजना वरदान ठरली आहे. अनेक महिलांनी या योजनेच्या माध्यमातून मिळालेल्या आर्थिक मदतीचा उपयोग स्वयंरोजगार, शिक्षण अथवा आरोग्य सेवांसाठी केला आहे.
महात्मा फुले जन आरोग्य योजना: सर्वांसाठी आरोग्य सुरक्षा
राज्य सरकारच्या आणखी एक महत्त्वपूर्ण योजना म्हणजे महात्मा फुले जन आरोग्य योजना. या योजनेअंतर्गत गरीब व मध्यमवर्गीय नागरिकांना मोफत वैद्यकीय सेवा पुरवली जाते. अलीकडच्या काळात या योजनेअंतर्गत रुग्णालयांना पैसे मिळालेले नव्हते, त्यामुळे काही अडचणी निर्माण झाल्या होत्या.
या प्रश्नावर आरोग्यमंत्री प्रकाश आबिटकर यांनी स्पष्टीकरण दिले आहे. ते म्हणाले, “पुढच्या ८ दिवसांत महात्मा फुले आरोग्य योजनेतील पैसे सर्व रुग्णालयांना दिल्या जातील. अर्थ विभागाच्या काही तांत्रिक अडचणी होत्या त्या दूर करण्यात आल्या आहेत.” यामुळे या योजनेअंतर्गत रुग्णालयांना होणारा पैशांचा तुटवडा दूर होऊन सेवांची गुणवत्ता सुधारेल.
शक्तीपीठ महामार्ग: विकासाच्या दिशेने वादग्रस्त पाऊल?
यासोबतच, राज्यात सध्या शक्तीपीठ महामार्गावरून वाद सुरू आहे. या प्रकल्पाबाबत दोन प्रकारची मतभिन्नता आहे. एका बाजूला विकासाची गरज अधोरेखित केली जात आहे, तर दुसऱ्या बाजूला पर्यावरण आणि स्थानिक शेतकऱ्यांच्या हितांचा प्रश्न उपस्थित केला जात आहे.
सरकारच्या आरोग्य धोरणांचे विस्तृत चित्र
राज्य सरकारच्या वरील सर्व निर्णयांचा एकत्रित विचार केल्यास, आरोग्य क्षेत्रात सुधारणा करण्याची सरकारची इच्छाशक्ती दिसून येते. विशेषतः कर्करोगासारख्या गंभीर आजारांच्या प्रतिबंधासाठी घेतलेले निर्णय स्वागतार्ह आहेत. ०-१४ वयोगटातील मुलींना मोफत एचपीव्ही लस देण्याचा निर्णय दीर्घकालीन आरोग्य धोरणाचा भाग असून, यामुळे भविष्यात कर्करोगाचे प्रमाण कमी करण्यास मदत होईल.
तसेच, मुख्यमंत्री लाडकी बहीण योजनेअंतर्गत मिळणाऱ्या रक्कमेत वाढ करून महिलांच्या आर्थिक सबलीकरणासाठी पाऊल उचलले आहे. महात्मा फुले जन आरोग्य योजनेतील अडचणी दूर करण्याचे आश्वासन देऊन सर्वसामान्य नागरिकांना मिळणाऱ्या आरोग्य सेवांचे संरक्षण केले आहे.
ह्या सर्व उपक्रमांमधून सरकारचे समाजातील विविध घटकांप्रती असलेले सकारात्मक दृष्टिकोन दिसून येतो. विशेषतः महिला, मुली आणि आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटकांसाठी राबवल्या जाणाऱ्या या योजना त्यांच्या जीवनमानात सुधारणा घडवून आणतील अशी अपेक्षा आहे.
मात्र, या योजनांची यशस्वी अंमलबजावणी हाच खरा कसोटीचा क्षण असेल. जेव्हा एचपीव्ही लसीकरण मोहीम प्रत्यक्षात सुरू होईल, तेव्हा तिचे व्यापक स्वरूप आणि परिणामकारकता दिसून येईल. सध्याच्या घडीला, सरकारच्या या पावलांचे स्वागत करत असताना, त्यांच्या अंमलबजावणीकडे सर्वांचे लक्ष लागले आहे.
राज्यातील मुलींच्या आरोग्याचे संरक्षण करण्यासाठी उचललेले हे पाऊल निश्चितच स्वागतार्ह आहे. कारण आजच्या मुली हाच उद्याचा भारत आहे, आणि त्यांचे आरोग्य हीच देशाच्या भविष्याची गुंतवणूक आहे.
