gas cylinder prices; नवीन वर्षाच्या सुरुवातीला देशातील सर्वसामान्य नागरिकांसाठी एक महत्त्वपूर्ण आणि आनंददायी बातमी समोर आली आहे. जुलै महिन्यानंतर पहिल्यांदाच एलपीजी गॅस सिलेंडरच्या किंमतीत लक्षणीय घसरण झाली आहे. विशेषतः व्यावसायिक गॅस सिलेंडरच्या दरात मोठी कपात करण्यात आली असून, याआधीच घरगुती वापरासाठी असलेल्या गॅस सिलेंडरच्या किमतीत देखील ग्राहकांना दिलासा मिळालेला आहे.
मागील वर्षी मार्च 2024 मध्ये घरगुती गॅस सिलेंडरच्या किंमतीत महत्त्वपूर्ण घसरण झाली होती. विरोधी पक्षांनी मोदी सरकारवर 400 रुपयांचा गॅस तिप्पट करण्याचा आरोप केला होता. या पार्श्वभूमीवर 9 मार्च 2024 रोजी सरकारने घरगुती गॅसच्या किंमतीत कपात करण्याचा निर्णय घेतला. या निर्णयामुळे 1100 रुपयांहून अधिक असलेले दर कमी होऊन आता प्रमुख महानगरांमध्ये घरगुती गॅसची किंमत 800 ते 830 रुपयांच्या दरम्यान आली आहे.
सध्याच्या किंमतींनुसार, राजधानी दिल्लीत घरगुती गॅसची किंमत 803 रुपये आहे, तर कोलकत्त्यात 829 रुपये आहे. देशाची आर्थिक राजधानी असलेल्या मुंबईत गॅस सिलेंडरचा दर 802.50 रुपये असून, दक्षिण भारतातील प्रमुख शहर चेन्नईत 818.50 रुपये इतका आहे.
व्यावसायिक क्षेत्रासाठी मोठा दिलासा: व्यावसायिक गॅस सिलेंडरच्या किंमतीत देखील मोठी घसरण दिसून आली आहे. जुलै महिन्यापासून सातत्याने वाढत असलेल्या किमती आता सहा महिन्यांनंतर प्रथमच कमी झाल्या आहेत. दिल्लीत व्यावसायिक गॅस सिलेंडरच्या किंमतीत 14.5 रुपयांची घट होऊन आता किंमत 1,804 रुपये झाली आहे. कोलकत्त्यात 16 रुपयांची घसरण होऊन दर 1,911 रुपये झाला आहे. मुंबईत 15 रुपयांची घट होऊन किंमत 1,756 रुपयांवर आली आहे, तर चेन्नईत 14.5 रुपयांची कपात होऊन दर 1,966 रुपये झाला आहे.
पाच महिन्यांतील किंमत वाढीचा आढावा: गेल्या पाच महिन्यांत व्यावसायिक गॅस सिलेंडरच्या किंमतीत मोठी वाढ झाली होती. जुलै ते डिसेंबर या कालावधीत दिल्लीत 172.5 रुपयांची दरवाढ झाली. कोलकत्ता आणि चेन्नईत 171 रुपयांनी भाव वाढला, तर मुंबईत 173 रुपयांची वाढ नोंदवली गेली. डिसेंबर महिन्यात तर सलग पाचव्यांदा दरवाढ करण्यात आली होती, ज्यामध्ये 19 किलो एलपीजी सिलेंडरच्या किंमती 16.50 रुपयांनी वाढल्या होत्या.
महाराष्ट्रातील स्थिती: महाराष्ट्रातील विविध जिल्ह्यांमध्ये घरगुती गॅस सिलेंडरच्या किंमतीत विविधता आढळते. मुंबई शहर आणि ठाणे येथे सर्वात कमी दर असून तो 802.50 रुपये आहे. गडचिरोली जिल्ह्यात सर्वाधिक दर असून तो 872.50 रुपये आहे. पुणे शहरात 806 रुपये, नागपूर येथे 854.50 रुपये, नाशिक येथे 806.50 रुपये असा दर आहे. कोल्हापूर, सांगली आणि सातारा या जिल्ह्यांत अनुक्रमे 805.50, 805.50 आणि 807.50 रुपये असा दर आहे.
उज्ज्वला योजनेचा प्रभाव: सरकारच्या उज्ज्वला योजनेअंतर्गत गरीब कुटुंबांना स्वस्त दरात गॅस सिलेंडर उपलब्ध करून देण्यात येत आहे. या योजनेमुळे अनेक कुटुंबांना स्वयंपाकघरात स्वच्छ इंधन वापरण्याची संधी मिळाली आहे. मात्र गेल्या काही महिन्यांत झालेल्या दरवाढीमुळे अनेक लाभार्थ्यांना आर्थिक ताण जाणवत होता. आताच्या दरकपातीमुळे या लाभार्थ्यांना देखील दिलासा मिळणार आहे.
भविष्यातील अपेक्षा: आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेतील कच्च्या तेलाच्या किंमतींवर एलपीजी गॅसच्या किंमती अवलंबून असतात. जागतिक स्तरावर तेलाच्या किंमतींमध्ये स्थिरता येत असल्याने येत्या काळात गॅस सिलेंडरच्या किंमतींमध्ये मोठी वाढ होण्याची शक्यता कमी आहे. तथापि, जागतिक राजकारण आणि आर्थिक घडामोडींचा परिणाम किंमतींवर होऊ शकतो.
गॅस सिलेंडरच्या किंमतीतील ही घसरण सर्वसामान्य नागरिक आणि व्यावसायिकांसाठी दिलासादायक आहे. विशेषतः महागाईच्या काळात ही किंमत कपात महत्त्वपूर्ण ठरते. सरकारने घेतलेल्या या निर्णयामुळे ग्राहकांच्या खिशाला थोडा दिलासा मिळणार आहे. तसेच, व्यावसायिक क्षेत्रातील खर्चात होणारी बचत अप्रत्यक्षपणे ग्राहकांनाही फायदेशीर ठरू शकते. आता पुढील काळात किंमती स्थिर राहतील अशी अपेक्षा व्यक्त केली जात आहे.
