Gas cylinders; केंद्र सरकारने नवीन आर्थिक वर्षाच्या अर्थसंकल्पाच्या जाहीर होण्यापूर्वीच सामान्य नागरिकांना मोठा दिलासा दिला आहे. १ फेब्रुवारी २०२५ पासून व्यावसायिक एलपीजी गॅस सिलेंडरच्या किमतीत लक्षणीय कपात करण्यात आली आहे. ही कपात देशभरातील प्रमुख महानगरांमध्ये लागू करण्यात आली असून, यामुळे व्यावसायिक क्षेत्राला मोठा फायदा होणार आहे. मात्र, या निर्णयात घरगुती वापरासाठीच्या एलपीजी सिलेंडरच्या किमतींमध्ये कोणताही बदल करण्यात आलेला नाही.
व्यावसायिक एलपीजी दरातील कपात
नव्या दरांनुसार, राजधानी दिल्लीमध्ये व्यावसायिक एलपीजी सिलेंडरची किंमत ७ रुपयांनी कमी करून १,७९७ रुपये करण्यात आली आहे. या निर्णयामुळे हॉटेल्स, रेस्टॉरंट्स आणि इतर व्यावसायिक आस्थापनांना थोडा दिलासा मिळणार आहे. देशाच्या इतर प्रमुख महानगरांमध्येही किमतींमध्ये कपात करण्यात आली आहे. कोलकात्यात व्यावसायिक सिलेंडरची किंमत १,९०७ रुपये झाली आहे, तर मुंबईत १,७४९.५ रुपये आणि चेन्नईमध्ये १,९५९.५ रुपये इतकी आहे.
घरगुती गॅस दरांमध्ये स्थिरता
मात्र १४.२ किलोच्या घरगुती एलपीजी गॅस सिलेंडरच्या किमतीत कोणताही बदल करण्यात आलेला नाही. ऑगस्ट २०२४ पासून घरगुती गॅस सिलेंडरचे दर स्थिर आहेत. सध्या दिल्लीमध्ये घरगुती सिलेंडरची किंमत ८०३ रुपये आहे, कोलकात्यात ८२९ रुपये, मुंबईत ८०२.५ रुपये, तर चेन्नईमध्ये ८१८.५ रुपये आहे. या दरांमध्ये गेल्या सहा महिन्यांपासून कोणताही बदल झालेला नाही.
मागील वर्षांतील एलपीजी दरांचा आढावा
गेल्या काही वर्षांतील एलपीजी दरांचा आढावा घेतला असता, २०२४ मध्ये बजेटच्या दिवशी दिल्लीतील व्यावसायिक गॅस सिलेंडरची किंमत १,७६९.५० रुपये होती. २०२३ मध्ये ही किंमत १,७६९ रुपये होती. २०२२ च्या अर्थसंकल्पादरम्यान सिलेंडरच्या किमतीत मोठी कपात करण्यात आली होती. त्यावेळी दिल्लीमध्ये व्यावसायिक सिलेंडरची किंमत १,९९८.५० रुपयांवरून १,९०७ रुपयांपर्यंत खाली आणण्यात आली होती.
अर्थसंकल्पातील अपेक्षा
२०२५ च्या केंद्रीय अर्थसंकल्पात पेट्रोलियम उत्पादनांवरील ड्युटी कमी करण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे. विशेषतः एलपीजी सबसिडीमध्ये वाढ करण्याबाबत सरकार काही महत्त्वपूर्ण घोषणा करू शकते. सध्या घरगुती गॅस सिलेंडरवर मिळणाऱ्या सबसिडीमध्ये वाढ केल्यास सामान्य नागरिकांना मोठा दिलासा मिळू शकतो.
भविष्यातील संभाव्य बदल
गेल्या काही महिन्यांपासून व्यावसायिक एलपीजी सिलेंडरच्या किमतीत सातत्याने घट होत आहे, ही सकारात्मक बाब आहे. जागतिक बाजारपेठेतील कच्च्या तेलाच्या किमतींमध्ये होणारे बदल आणि सरकारची धोरणे यांचा थेट परिणाम एलपीजी दरांवर होत असतो. येत्या अर्थसंकल्पात सरकार घरगुती गॅस सिलेंडरवरील सबसिडी वाढवल्यास किंवा करांमध्ये सवलत दिल्यास, घरगुती सिलेंडरच्या किमती आणखी कमी होण्याची शक्यता आहे.
सामान्य नागरिकांवरील परिणाम
सध्याच्या महागाईच्या काळात गॅस सिलेंडरच्या किमती हा सामान्य कुटुंबांच्या बजेटवर मोठा परिणाम करणारा घटक ठरत आहे. विशेषतः मध्यमवर्गीय आणि गरीब कुटुंबांसाठी स्वयंपाकाचा गॅस हा महत्त्वाचा खर्च बनला आहे. त्यामुळे घरगुती गॅस सिलेंडरच्या किमतींमध्ये कपात किंवा अतिरिक्त सबसिडी मिळाल्यास त्यांच्या दैनंदिन खर्चावर सकारात्मक परिणाम होऊ शकतो.
व्यावसायिक क्षेत्रावरील प्रभाव
व्यावसायिक एलपीजी सिलेंडरच्या किमतींमधील कपात ही विशेषतः हॉटेल, रेस्टॉरंट्स, कॅटरिंग व्यवसाय आणि लघु उद्योगांसाठी दिलासादायक बाब आहे. किमतींमधील ही घट त्यांच्या उत्पादन खर्चावर सकारात्मक परिणाम करेल, ज्याचा फायदा अंतिमतः ग्राहकांपर्यंत पोहोचू शकतो.
एलपीजी गॅस दरांमधील हे बदल सरकारच्या महागाई नियंत्रण धोरणाचा एक भाग असून, यातून व्यावसायिक क्षेत्राला दिलासा मिळाला आहे. मात्र, घरगुती वापरकर्त्यांना अद्याप थेट फायदा झालेला नाही. येणाऱ्या अर्थसंकल्पात सरकारकडून घरगुती गॅस वापरकर्त्यांसाठी काही सवलती जाहीर होतील, अशी अपेक्षा आहे. एलपीजी दरांमधील कोणतेही बदल हे देशाच्या अर्थव्यवस्थेवर आणि सामान्य नागरिकांच्या जीवनमानावर महत्त्वपूर्ण प्रभाव टाकत असल्याने, सरकारच्या पुढील निर्णयांकडे सर्वांचे लक्ष लागले आहे.