gold prices on March; सोने आणि चांदी हे मौल्यवान धातू भारतीयांच्या आर्थिक जीवनात महत्त्वाचे स्थान राखून आहेत. केवळ दागिन्यांसाठीच नव्हे तर गुंतवणुकीच्या दृष्टीनेही भारतीयांचा या धातूंवर विश्वास कायम आहे. सण-उत्सव, लग्न आणि इतर विशेष प्रसंगांमध्ये सोन्या-चांदीची खरेदी करण्याची परंपरा अनेक शतकांपासून सुरू आहे. मात्र बाजारातील भावांचे चढउतार हे गुंतवणूकदारांसाठी आणि सामान्य ग्राहकांसाठी चिंतेचे कारण ठरत असतात. विशेषत: रविवारी होणारी खरेदी ही अनेकांसाठी शुभ मानली जाते. त्यामुळे रविवारी सोने आणि चांदी खरेदीची योजना असलेल्या ग्राहकांसाठी भावांची ताजी माहिती अत्यंत महत्त्वाची ठरते.
जानेवारीपासून सोन्याचे वाढते भाव
२०२५ च्या जानेवारी महिन्यापासून सोन्याच्या दरात सातत्याने वाढ होत आहे. १ फेब्रुवारी रोजी अर्थसंकल्प सादर झाल्यानंतर सोन्याच्या भावाने मोठा पल्ला गाठला. या काळात जागतिक बाजारपेठेतील अस्थिरता, आंतरराष्ट्रीय नाणेबाजारातील चढउतार आणि भारतीय अर्थव्यवस्थेतील बदलांचा परिणाम सोन्याच्या भावावर झालेला दिसून आला. अनेक तज्ञांच्या मते, जागतिक आर्थिक अनिश्चितता आणि महागाईच्या वाढत्या दराचा थेट परिणाम सोन्याच्या भावावर होतो. अशा परिस्थितीत सोने हे ‘सुरक्षित गुंतवणूक’ म्हणून पाहिले जाते, ज्यामुळे मागणी वाढते आणि परिणामी भावही वाढतात.
या आठवड्यातील दरातील चढउतार
मार्च २०२५ च्या पहिल्या आठवड्यात सोने आणि चांदी दोन्हीच्या भावात लक्षणीय चढउतार पाहायला मिळाले. आठवड्याच्या सुरुवातीला, सोमवार आणि मंगळवारी, सोन्याच्या भावात ३२० रुपयांची वाढ नोंदवली गेली. मात्र त्यानंतरच्या तीन दिवसांत सोन्याचे भाव कमी होत गेले. बुधवारी २७० रुपये, गुरुवारी ४४० रुपये आणि शुक्रवारी ५४० रुपयांची घसरण झाली. शनिवारी भाव स्थिर राहिले. एकूणच, या आठवड्यात सोने १२५० रुपयांनी स्वस्त झाले, ज्यामुळे ग्राहकांना मोठा दिलासा मिळाला.
चांदीच्या बाबतीतही अशीच स्थिती दिसून आली. आठवड्याच्या सुरुवातीला चांदी ५०० रुपयांनी महागली होती. परंतु, २६ फेब्रुवारी रोजी ३ हजार रुपयांनी आणि २८ फेब्रुवारीला १ हजार रुपयांनी घसरण झाली. एकूणच, या आठवड्यात चांदी ५ हजार रुपयांनी स्वस्त झाली.
वर्तमान दर काय आहेत?
गुडरिटर्न्सनुसार, २ मार्च २०२५ रोजी २२ कॅरेट सोन्याचा दर ७९,७५० रुपये प्रति १० ग्रॅम तर २४ कॅरेट सोन्याचा भाव ८६,९९० रुपये प्रति १० ग्रॅम आहे. दुसरीकडे, एक किलो चांदीचा भाव ९७,००० रुपये इतका आहे.
इंडियन बुलियन्स अँड ज्वेलर्स असोसिएशननुसार (IBJA) अधिक तपशीलवार भाव पुढीलप्रमाणे आहेत:
- २४ कॅरेट सोने: ८५,०५६ रुपये प्रति १० ग्रॅम
- २३ कॅरेट सोने: ८४,७१५ रुपये प्रति १० ग्रॅम
- २२ कॅरेट सोने: ७७,९११ रुपये प्रति १० ग्रॅम
- १८ कॅरेट सोने: ६३,७९२ रुपये प्रति १० ग्रॅम
- १४ कॅरेट सोने: ४९,७५८ रुपये प्रति १० ग्रॅम
- चांदी: ९३,४८० रुपये प्रति किलो
भावातील तफावत का दिसते?
वायदे बाजारात आणि आंतरराष्ट्रीय बाजारात सोने आणि चांदीवर कुठलाही कर किंवा शुल्क आकारला जात नाही. परंतु, सराफा बाजारात विविध शुल्क आणि करांचा समावेश होत असल्याने भावात तफावत दिसून येते. शिवाय, शहरानुसार स्थानिक कर आणि इतर शुल्कांमध्ये फरक असल्याने विविध शहरांमध्ये सोन्या-चांदीच्या दरात थोडीफार तफावत असते.
घरबसल्या भाव कसे जाणून घ्याल?
बदलत्या बाजारपेठेत, ग्राहकांना अद्ययावत भाव माहिती असणे आवश्यक आहे. सुदैवाने, आधुनिक तंत्रज्ञानाच्या मदतीने आता घरबसल्या सोने आणि चांदीचे ताजे भाव जाणून घेणे सोपे झाले आहे. इंडियन बुलियन्स अँड ज्वेलर्स असोसिएशन (IBJA) दररोज भाव जाहीर करते. या भावांमध्ये स्थानिक कर आणि इतर शुल्कांचा समावेश असतो. केंद्र सरकारने जाहीर केलेल्या सुट्या, शनिवारी आणि रविवार हे दिवस सोडून या किंमती जाहीर करण्यात येतात.
ग्राहक ८९५५६६४४३३ या क्रमांकावर मिस्ड कॉल देऊन विविध कॅरेटचे भाव जाणून घेऊ शकतात. हे सेवा विशेषत: त्या ग्राहकांसाठी उपयुक्त आहे, जे बाजारात जाण्यापूर्वी किंमतींची तुलना करू इच्छितात.
गुंतवणूकदारांसाठी काही टिप्स
१. बाजारातील चढउतारांचे निरीक्षण करा
सोने आणि चांदीच्या भावात अल्पकालीन चढउतार नेहमीच होत असतात. त्यामुळे, गुंतवणूक करण्यापूर्वी किमान काही आठवडे बाजाराचे निरीक्षण करणे फायदेशीर ठरते.
२. विविधतेवर भर द्या
केवळ एकाच प्रकारच्या गुंतवणुकीवर अवलंबून न राहता, विविध प्रकारच्या मालमत्तांमध्ये गुंतवणूक करणे अधिक सुरक्षित असते. सोने आणि चांदीसोबतच म्युच्युअल फंड, शेअर्स, बाँड अशा इतर मार्गांचाही विचार करा.
३. दीर्घकालीन दृष्टिकोन ठेवा
सोने आणि चांदी या दोन्ही धातूंचे मूल्य दीर्घकालीन दृष्टिकोनातून वाढतच जाते. त्यामुळे, अल्पकालीन नफ्यापेक्षा दीर्घकालीन गुंतवणूक अधिक फायदेशीर ठरू शकते.
४. प्रामाणिक विक्रेत्यांकडूनच खरेदी करा
सोने आणि चांदीची खरेदी करताना नेहमी प्रतिष्ठित आणि प्रामाणिक विक्रेत्यांकडूनच खरेदी करा. हॉलमार्क असलेले सोने खरेदी करणे अधिक सुरक्षित असते.
५. डिजिटल सोन्याचा पर्याय
भौतिक सोन्याऐवजी, आता सॉव्हरेन गोल्ड बाँड्स, गोल्ड ईटीएफ अशा डिजिटल पर्यायांचाही विचार करू शकता. यामध्ये सुरक्षिततेचे जोखीम कमी असते आणि साठवणुकीची चिंता नसते.
सोने आणि चांदी हे केवळ दागिन्यांसाठीच नव्हे तर आर्थिक सुरक्षिततेसाठीही महत्त्वपूर्ण मालमत्ता आहेत. मार्च २०२५ च्या पहिल्या आठवड्यात दोन्ही धातूंच्या भावात घसरण झाली असली तरी, दीर्घकालीन दृष्टिकोनातून या गुंतवणुकीचे महत्त्व कमी होत नाही. भावातील चढउतारांचे वेळोवेळी निरीक्षण करून, योग्य वेळी केलेली गुंतवणूक फायदेशीर ठरू शकते.
रविवारी सोने किंवा चांदी खरेदी करण्याची योजना असलेल्या ग्राहकांसाठी सध्याचे भाव अनुकूल आहेत. गेल्या आठवड्यातील घसरणीमुळे ग्राहकांना थोडा दिलासा मिळाला आहे. तरीही, खरेदीपूर्वी अद्ययावत भाव तपासून घेणे हिताचे ठरेल. इंडियन बुलियन्स अँड ज्वेलर्स असोसिएशनच्या मिस्ड कॉल सेवेचा वापर करून किंवा स्थानिक विक्रेत्यांकडून भावाची माहिती मिळवावी.
आर्थिक सुरक्षिततेसाठी आणि भविष्यातील गरजांसाठी सोने आणि चांदीची गुंतवणूक फायदेशीर ठरू शकते. मात्र, बाजारातील चढउतारांचे सतत निरीक्षण करणे आणि सुज्ञपणे निर्णय घेणे महत्त्वाचे आहे. वेळोवेळी तज्ञांचा सल्ला घेणेही फायदेशीर ठरू शकते. एकंदरीत, मौल्यवान धातूंमधील गुंतवणूक ही भारतीय परंपरेचा आणि संस्कृतीचा एक अविभाज्य भाग आहे, जी आर्थिक सुरक्षिततेसोबतच सामाजिक प्रतिष्ठेचेही प्रतीक आहे.