post office account scheme; आजच्या काळात मुलांच्या शिक्षणाचा खर्च दिवसेंदिवस वाढत चालला आहे. पालकांसमोर मुलांच्या शैक्षणिक भविष्यासाठी आर्थिक नियोजन करणे हे एक मोठे आव्हान बनले आहे. मुलाचा जन्म झाल्यापासूनच पालकांना त्यांच्या शिक्षणासाठी पैशांची बचत करावी लागते. अशा परिस्थितीत, पोस्ट ऑफिसची फिक्स्ड डिपॉझिट योजना एक आकर्षक आणि सुरक्षित पर्याय म्हणून समोर येते.
पोस्ट ऑफिस एफडी योजनेची वैशिष्ट्ये अभ्यासल्यास असे दिसून येते की, ही योजना सर्वसामान्य नागरिकांसाठी विशेष फायदेशीर ठरू शकते. या योजनेचे सर्वात महत्त्वाचे वैशिष्ट्य म्हणजे इतर बँकांच्या तुलनेत जास्त व्याजदर. सध्याच्या काळात पोस्ट ऑफिसच्या पाच वर्षीय एफडीवर ७.५ टक्के व्याजदर मिळतो, जो बऱ्याच व्यावसायिक बँकांपेक्षा जास्त आहे.
एक महत्त्वाचे उदाहरण; घेऊन पाहू. समजा, एखाद्या पालकाने पाच लाख रुपयांची गुंतवणूक पोस्ट ऑफिसच्या एफडीमध्ये केली. पाच वर्षांच्या कालावधीनंतर ही रक्कम व्याजासह वाढून ७,२४,९७४ रुपये होते. परंतु येथेच थांबायचे नाही. या रकमेला पुन्हा पाच वर्षांसाठी गुंतवल्यास, दहाव्या वर्षाच्या शेवटी ही रक्कम १०,५१,१७५ रुपयांपर्यंत वाढते. आणि जर आणखी पाच वर्षांसाठी ही रक्कम गुंतवली, तर पंधराव्या वर्षाच्या शेवटी एकूण रक्कम १५,२४,१४९ रुपये होते.
पोस्ट ऑफिसच्या एफडी योजनेचे आणखी एक महत्त्वाचे वैशिष्ट्य; म्हणजे विविध कालावधींसाठी उपलब्ध असलेले पर्याय. एक वर्षापासून ते पाच वर्षांपर्यंतच्या कालावधीसाठी एफडी उघडता येते. प्रत्येक कालावधीसाठी वेगवेगळे व्याजदर आहेत. एक वर्षासाठी ६.९ टक्के, दोन वर्षांसाठी ७.० टक्के, तीन वर्षांसाठी ७.१ टक्के आणि पाच वर्षांसाठी ७.५ टक्के असे हे दर आहेत.
मुलांच्या शिक्षणासाठी आर्थिक नियोजन; करताना पालकांनी काही महत्त्वाचे मुद्दे लक्षात ठेवले पाहिजेत. पहिला मुद्दा म्हणजे योग्य वेळी गुंतवणूक सुरू करणे. मुलाचा जन्म झाल्यापासूनच नियमित बचत सुरू केली पाहिजे. दुसरा महत्त्वाचा मुद्दा म्हणजे दीर्घकालीन दृष्टिकोन ठेवणे. शिक्षणाचा खर्च भविष्यात वाढणार असल्याने, केवळ अल्पकालीन गुंतवणुकीवर अवलंबून राहणे योग्य नाही.
पोस्ट ऑफिस एफडी योजनेचा; आणखी एक फायदा म्हणजे तिची सुरक्षितता. भारत सरकारच्या हमीमुळे या गुंतवणुकीला कोणताही धोका नाही. त्यामुळे पालकांना आपली बचत सुरक्षित असल्याची खात्री असते. शिवाय, या योजनेत गुंतवणूक करण्याची प्रक्रिया अत्यंत सोपी आहे. कोणत्याही पोस्ट ऑफिस शाखेत जाऊन ही गुंतवणूक करता येते.
परंतु यासाठी काही नियम आणि अटींची पूर्तता करणे आवश्यक आहे. गुंतवणूक करताना आवश्यक ते सर्व कागदपत्रे सादर करावी लागतात. त्याचबरोबर मुदतपूर्व पैसे काढण्यावर काही निर्बंध असू शकतात. म्हणूनच गुंतवणूक करण्यापूर्वी या सर्व नियमांची माहिती करून घेणे महत्त्वाचे आहे.
सध्याच्या महागाईच्या काळात मुलांच्या शिक्षणासाठी मोठी रक्कम लागते. पदवी शिक्षण, व्यावसायिक अभ्यासक्रम किंवा परदेशी शिक्षणासाठी लाखो रुपयांची गरज भासू शकते. अशा परिस्थितीत पोस्ट ऑफिसची एफडी योजना एक उत्तम पर्याय ठरू शकते. नियमित बचत आणि योग्य गुंतवणुकीच्या माध्यमातून पालक आपल्या मुलांच्या शैक्षणिक भविष्यासाठी पुरेशी आर्थिक तरतूद करू शकतात.
थोडक्यात, पोस्ट ऑफिस एफडी योजना ही मुलांच्या शिक्षणासाठी आर्थिक नियोजन करण्याचा एक सुरक्षित आणि फायदेशीर मार्ग आहे. योग्य वेळी सुरू केलेली गुंतवणूक आणि धैर्याने केलेले नियोजन यामुळे पालक आपल्या मुलांच्या शैक्षणिक गरजा यशस्वीरीत्या पूर्ण करू शकतात. जास्त व्याजदर, सरकारी हमी आणि सोपी प्रक्रिया या सर्व घटकांमुळे ही योजना सर्वसामान्य पालकांसाठी एक आदर्श पर्याय ठरते.
