Post office schemes; भारतीय पोस्ट ऑफिस ही देशातील सर्वात विश्वासार्ह आणि पुरातन वित्तीय संस्था आहे. आज आपण जाणून घेणार आहोत की कशाप्रकारे फक्त वीस रुपयांपासून सुरू होणाऱ्या गुंतवणुकीतून आपण लाखो रुपयांचे विमा संरक्षण मिळवू शकतो. विशेषतः मध्यमवर्गीय आणि गरीब कुटुंबांसाठी या योजना वरदान ठरत आहेत.
प्रधानमंत्री सुरक्षा विमा योजना: अल्प खर्चात मोठे संरक्षण
प्रधानमंत्री सुरक्षा विमा योजना ही सर्वसामान्य नागरिकांसाठी एक वरदान ठरली आहे. या योजनेची सर्वात महत्त्वाची वैशिष्ट्ये म्हणजे अत्यंत कमी प्रीमियम आणि जास्तीत जास्त विमा संरक्षण. १८ ते ७० वर्षे वयोगटातील कोणत्याही व्यक्तीला या योजनेचा लाभ घेता येतो. अपघाती मृत्यू किंवा अपंगत्व आल्यास २ लाख रुपयांपर्यंतचे विमा संरक्षण या योजनेअंतर्गत मिळते.
प्रधानमंत्री जीवन ज्योती विमा योजना: कुटुंबाचे सुरक्षा कवच
ही टर्म इन्शुरन्स योजना विशेषतः कुटुंबप्रमुखांसाठी महत्त्वाची आहे. १८ ते ५० वयोगटातील व्यक्तींसाठी ही योजना उपलब्ध आहे. वार्षिक फक्त ४३६ रुपये प्रीमियम भरून विमाधारकाच्या कुटुंबाला २ लाख रुपयांपर्यंतचे विमा संरक्षण मिळते. विमाधारकाच्या अकाली निधनानंतर त्याच्या कुटुंबाला आर्थिक आधार देण्याचे काम ही योजना करते.
पोस्ट ऑफिसच्या इतर महत्त्वाच्या बचत योजना
पोस्ट ऑफिसमध्ये एकूण नऊ प्रकारच्या बचत योजना उपलब्ध आहेत:
१. बचत खाते
सर्वसामान्य नागरिकांसाठी सुरक्षित आणि सोयीस्कर बचत व्यवस्था. या खात्यावर आकर्षक व्याजदर मिळतो आणि पैसे सहज काढता येतात.
२. आवर्ती ठेव खाते
नियमित बचतीसाठी उत्तम पर्याय. दरमहा ठराविक रक्कम जमा करून भविष्यातील गरजांसाठी निधी उभा करता येतो.
३. मुदत ठेव खाते
ठराविक कालावधीसाठी पैसे गुंतवून जास्त व्याज मिळवण्याची संधी. एक वर्षापासून पाच वर्षांपर्यंत विविध कालावधींसाठी गुंतवणूक करता येते.
४. मासिक उत्पन्न योजना
निवृत्त व्यक्ती किंवा नियमित उत्पन्नाची गरज असणाऱ्यांसाठी उत्तम योजना. गुंतवणुकीवर दरमहा नियमित व्याज मिळते.
५. ज्येष्ठ नागरिक बचत योजना
६० वर्षांवरील नागरिकांसाठी विशेष बचत योजना. इतर योजनांपेक्षा जास्त व्याजदर आणि कर सवलती उपलब्ध.
६. सार्वजनिक भविष्य निर्वाह निधी (पीपीएफ)
दीर्घकालीन बचतीसाठी आणि कर बचतीसाठी उत्तम पर्याय. १५ वर्षांच्या कालावधीसाठी गुंतवणूक करता येते.
७. राष्ट्रीय बचत प्रमाणपत्र
सुरक्षित गुंतवणुकीचा पर्याय. पाच वर्षांच्या कालावधीसाठी गुंतवणूक करून चांगले व्याज मिळवता येते.
८. किसान विकास पत्र
शेतकरी आणि ग्रामीण भागातील नागरिकांसाठी विशेष बचत योजना. ठराविक कालावधीनंतर गुंतवणूक दुप्पट होते.
९. सुकन्या समृद्धी खाते
मुलींच्या भविष्यासाठी विशेष बचत योजना. जन्मापासून १० वर्षांपर्यंतच्या मुलींसाठी पालक हे खाते उघडू शकतात.
व्याजदर आणि फायदे
पोस्ट ऑफिसच्या विविध योजनांमध्ये ४ ते ८.६ टक्क्यांपर्यंत व्याज मिळते. या सर्व योजना सरकारी असल्याने त्या पूर्णपणे सुरक्षित आहेत. विशेष म्हणजे छोट्या रकमेपासून गुंतवणूक सुरू करता येते आणि गरजेनुसार पैसे काढता येतात.
पोस्ट ऑफिसच्या या विविध योजना प्रत्येक भारतीय नागरिकाला आर्थिक सुरक्षा आणि बचतीची संधी देतात. विशेषतः कमी उत्पन्न गटातील लोकांसाठी फक्त वीस रुपयांपासून सुरू होणाऱ्या या योजना खरोखरच वरदान आहेत. सरकारी हमी असलेल्या या योजनांमध्ये गुंतवणूक करून प्रत्येक व्यक्ती आपले आणि आपल्या कुटुंबाचे भविष्य सुरक्षित करू शकते.
