Special bank account scheme; आधुनिक काळात महिलांचे आर्थिक सक्षमीकरण ही काळाची गरज बनली आहे. महिलांना आर्थिकदृष्ट्या स्वावलंबी बनवण्यासाठी आणि त्यांच्या आर्थिक गरजा पूर्ण करण्यासाठी भारतातील प्रमुख बँकांनी विशेष प्रयत्न केले आहेत. या प्रयत्नांचा एक महत्त्वाचा भाग म्हणजे महिलांसाठी विशेष बचत खाती. स्टेट बँक ऑफ इंडिया (SBI), पंजाब नॅशनल बँक (PNB) आणि बँक ऑफ बडोदा (BOB) या प्रमुख बँकांनी महिलांसाठी विशेष बचत खाती सुरू केली आहेत, जी त्यांना विविध प्रकारचे फायदे आणि सुविधा देतात.
महिला बचत खाती ही एक विशेष प्रकारची बँकिंग सेवा आहे, जी केवळ महिलांसाठी डिझाइन केलेली आहे. या खात्यांचा मुख्य उद्देश महिलांना आर्थिक सेवांपर्यंत सहज पोहोच देणे आणि त्यांच्या पैशाचे व्यवस्थापन सोपे करणे हा आहे. या खात्यांमध्ये सामान्य बचत खात्यांपेक्षा अधिक सुविधा आणि फायदे दिले जातात, जे महिलांना त्यांच्या दैनंदिन जीवनात उपयोगी पडतात.
SBI महिला प्लस सेविंग्स अकाउंट; हे महिलांसाठीचे एक महत्त्वाचे खाते आहे. या खात्यात किमान शिल्लक ठेवण्याची आवश्यकता नाही, जे अनेक महिलांसाठी मोठा फायदा आहे. त्याचबरोबर, या खात्यात सामान्य बचत खात्यांपेक्षा जास्त व्याजदर मिळतो. पहिल्या वर्षासाठी मोफत प्लॅटिनम डेबिट कार्ड दिले जाते आणि ₹2 लाखांपर्यंत मोफत अपघाती बीमा कव्हर मिळते. गृहकर्ज, कार कर्ज आणि वैयक्तिक कर्जांवर प्रोसेसिंग शुल्कात सवलत दिली जाते. विविध ब्रँड्सकडून शॉपिंगवर आकर्षक सवलती आणि कॅशबॅक ऑफर मिळतात.
पंजाब नॅशनल बँकेने; महिला शक्ति बचत खाते सुरू केले आहे, जे महिलांना आर्थिक स्वातंत्र्य आणि सुरक्षितता प्रदान करते. या खात्यासाठी किमान शिल्लक ग्रामीण भागात ₹500, अर्ध-शहरी भागात ₹1,000 आणि शहरी/मेट्रो भागात ₹2,000 ठेवली आहे. दरवर्षी 50 चेक पानांपर्यंत मोफत चेकबुक मिळते. RuPay प्लॅटिनम कार्डवर ₹2 लाखांपर्यंत मोफत अपघाती बीमा कव्हर दिले जाते. ATM व्यवहार मोफत असतात. विविध कर्जांवर 100% प्रोसेसिंग शुल्क माफी मिळते आणि पहिल्या वर्षासाठी लहान लॉकरवर 50% सवलत दिली जाते.
बँक ऑफ बडोदाने; देखील महिला शक्ति बचत खाते सुरू केले आहे. या खात्यात पहिल्या वर्षासाठी मोफत RuPay प्लॅटिनम डेबिट कार्ड दिले जाते. ₹2 लाखांपर्यंत मोफत अपघाती बीमा कव्हर मिळते. दुचाकी कर्जावर 0.25% व्याजदर सवलत मिळते. ऑटो कर्ज, मॉर्गेज कर्ज आणि वैयक्तिक कर्जांवर प्रोसेसिंग शुल्कात सवलत दिली जाते. सर्व NEFT आणि RTGS व्यवहार मोफत असतात. विविध ब्रँड्सकडून शॉपिंगवर आकर्षक सवलती आणि कॅशबॅक ऑफर मिळतात.
महिला बचत खाती महिलांना अनेक प्रकारे फायदेशीर ठरतात. सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे, ही खाती महिलांना आर्थिक स्वातंत्र्य देतात आणि त्यांना स्वतःच्या आर्थिक निर्णयांमध्ये सक्षम बनवतात. कमी किमान शिल्लक आवश्यकतेमुळे खाते व्यवस्थापन सोपे होते. जास्त व्याजदरामुळे बचतीवर चांगले उत्पन्न मिळते. मोफत बीमा कव्हरमुळे अतिरिक्त सुरक्षा मिळते. विविध कर्जांवरील सवलती महिलांना त्यांच्या आर्थिक गरजा पूर्ण करण्यास मदत करतात. शॉपिंग फायद्यांमुळे दैनंदिन खर्चात बचत होते.
महिला बचत खाते उघडण्याची प्रक्रिया सोपी आहे. प्रथम, आपल्या गरजेनुसार योग्य बँकेची निवड करावी. नंतर, ऑनलाइन किंवा बँक शाखेत जाऊन अर्ज भरावा. आवश्यक कागदपत्रांमध्ये आधार कार्ड, पॅन कार्ड किंवा पासपोर्ट (ओळख पुरावा), वीज बिल किंवा टेलिफोन बिल (पत्ता पुरावा) आणि पासपोर्ट साइज फोटो यांचा समावेश होतो. बँकेने दिलेल्या सूचनांनुसार KYC प्रक्रिया पूर्ण करावी. खाते उघडण्यासाठी आवश्यक असलेली प्रारंभिक रक्कम जमा करावी आणि बँकेकडून खाते सक्रिय होण्याची प्रतीक्षा करावी.
महिला बचत खाती ही महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणाची एक महत्त्वाची पायरी आहे. ही खाती महिलांना न केवळ त्यांच्या पैशांचे व्यवस्थापन करण्यास मदत करतात, तर त्यांना विविध आर्थिक सेवा आणि सुविधांपर्यंत सहज पोहोच देतात. त्यामुळे महिला आर्थिकदृष्ट्या अधिक स्वावलंबी आणि सुरक्षित बनतात. मात्र, कोणतेही आर्थिक निर्णय घेण्यापूर्वी संबंधित बँकेशी संपर्क साधून नवीनतम अटी आणि नियमांची माहिती घ्यावी आणि तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा, हे लक्षात ठेवणे महत्त्वाचे आहे.
भारतातील प्रमुख बँकांनी महिलांसाठी सुरू केलेली ही विशेष बचत खाती त्यांच्या आर्थिक सक्षमीकरणाच्या दिशेने एक महत्त्वाचे पाऊल आहे. या खात्यांमधील विविध सुविधा आणि फायदे महिलांना त्यांच्या आर्थिक ध्येये साध्य करण्यास मदत करतात आणि त्यांना एक सुरक्षित आर्थिक भविष्य घडवण्यास सक्षम बनवतात.
