ST bus ticket prices; महाराष्ट्र राज्य मार्ग परिवहन महामंडळाने (एसटी) घेतलेल्या महत्त्वपूर्ण निर्णयामुळे राज्यातील लाखो प्रवाशांना मोठा दिलासा मिळाला आहे. दिवाळीच्या हंगामात एक महिन्याच्या कालावधीसाठी प्रवास भाड्यात १० टक्के वाढ करण्याचा निर्णय एसटी प्रशासनाने मागे घेतला आहे. या निर्णयामुळे सर्वसामान्य प्रवाशांच्या खिशावरील अतिरिक्त बोजा कमी झाला आहे.
दिवाळीचा सण जवळ येत असताना, एसटी प्रशासनाने २५ ऑक्टोबरपासून प्रवास भाड्यात १० टक्के वाढ करण्याचा निर्णय घेतला होता. या निर्णयामुळे शिवनेरी वगळता इतर सर्व प्रकारच्या बसेसच्या तिकिटांच्या दरात वाढ होणार होती. मात्र प्रवाशांकडून व्यक्त होणाऱ्या तीव्र नाराजीनंतर आणि सर्वसामान्य नागरिकांच्या हिताचा विचार करून हा निर्णय रद्द करण्यात आला आहे.
दिवाळीच्या काळात एसटी ही सर्वसामान्य प्रवाशांसाठी सर्वात विश्वासार्ह आणि परवडणारी वाहतूक सेवा मानली जाते. या काळात खासगी वाहतूक सेवांचे दर अवाजवी असतात, त्यामुळे बहुतांश प्रवासी एसटीचा पर्याय निवडतात. एसटी प्रशासनाला या काळात मोठ्या प्रमाणात प्रवासी वाहतुकीचा लाभ मिळतो. अशा परिस्थितीत भाडेवाढीचा निर्णय प्रवाशांसाठी अतिरिक्त आर्थिक बोजा ठरणार होता.
प्रस्तावित भाडेवाढीचा आढावा घेतल्यास, साधी, निमआराम, शयन, आसनी, शयनयान वातानुकूलित, शिवाई, शिवशाही (आसनी) आणि जनशिवनेरी या सर्व प्रकारच्या बसेसमध्ये ही वाढ लागू होणार होती. उदाहरणार्थ, सहा किलोमीटरच्या एका टप्प्यासाठी साध्या बसचे सध्याचे भाडे ८.७० रुपये आहे. भाडेवाढीनंतर हेच भाडे ९.५५ रुपये होणार होते, जे पूर्णांकित करून दहा रुपये आकारले जाणार होते. याचाच अर्थ प्रत्येक टप्प्यासाठी प्रवाशांना अतिरिक्त रक्कम मोजावी लागणार होती.
गेल्या वर्षीच्या दिवाळी हंगामात देखील एसटी महामंडळाने अशीच १० टक्के भाडेवाढ केली होती. त्यावेळी प्रवाशांना जवळच्या प्रवासासाठी सुमारे ५० रुपये, तर लांब पल्ल्याच्या प्रवासासाठी १०० ते १५० रुपये अतिरिक्त भाडे मोजावे लागले होते. या वर्षी देखील अशीच भाडेवाढ प्रस्तावित होती, परंतु प्रशासनाने वेळीच या निर्णयाचा फेरविचार केला.
दिवाळीच्या सणामध्ये अनेक नागरिक आपल्या गावी जाण्यासाठी किंवा सहलीसाठी प्रवास करतात. यावेळी कुटुंबासह प्रवास करणाऱ्या प्रवाशांना भाडेवाढीचा मोठा फटका बसणार होता. विशेषतः मध्यम आणि निम्न मध्यमवर्गीय कुटुंबांसाठी ही वाढ आर्थिकदृष्ट्या जास्त भार ठरणार होती. त्यामुळे एसटी प्रशासनाने घेतलेला भाडेवाढ रद्द करण्याचा निर्णय स्वागतार्ह मानला जात आहे.
एसटी महामंडळाने या संदर्भात आधीच एक परिपत्रक काढले होते, ज्यामध्ये भाडेवाढीची अंमलबजावणी करण्याचे निर्देश देण्यात आले होते. मात्र नंतर प्रवाशांच्या हिताचा विचार करून हे परिपत्रक रद्द करण्यात आले. या निर्णयामुळे दिवाळीच्या काळात प्रवास करणाऱ्या प्रवाशांना मोठा दिलासा मिळाला आहे.
सार्वजनिक वाहतूक व्यवस्था ही सर्वसामान्य नागरिकांसाठी अत्यंत महत्त्वाची सेवा आहे. विशेषतः सणासुदीच्या काळात जेव्हा प्रवाशांची संख्या वाढते, तेव्हा एसटी सेवा अधिक महत्त्वपूर्ण ठरते. एसटी प्रशासनाने घेतलेला भाडेवाढ रद्द करण्याचा निर्णय हा प्रवासी-हितैषी असून, यामुळे सर्वसामान्य नागरिकांना दिवाळीचा सण आनंदाने साजरा करता येईल.
या निर्णयामुळे एसटी प्रशासनाचे काही प्रमाणात आर्थिक नुकसान होणार असले, तरी प्रवाशांच्या सोयीसाठी घेतलेला हा निर्णय कौतुकास्पद आहे. भविष्यात अशा प्रकारच्या निर्णयांपूर्वी प्रवाशांच्या हिताचा अधिक विचार केला जाईल, अशी अपेक्षा व्यक्त केली जात आहे. एसटी ही राज्यातील सर्वसामान्य नागरिकांची जीवनवाहिनी आहे, आणि तिचे सार्वजनिक सेवेचे स्वरूप कायम राखणे महत्त्वाचे आहे.
